یکشنبه، تیر ۱۷، ۱۳۸۶

سکسیسم و فناتیسم، دو روی یک سکه

بر این امر واقفم که سکسیسم را در فرهنگ لغات وبستر به معنی تسلط یک جنس بر جنس دیگر معنا کرده اند. اما اگر مجاز باشم که سکسیسم را با تعبیر بینشی که در بسیاری از موارد مسلط است و هر پدیده و رویدادی را از دریچه مسائل جنسی می بیند و تفسیر می کند به کار ببرم، کار بسیار راحت تر می شود.
مطابق بینش سکسیسم یا جنسی گرا با تعبیر بالا، همه چیز به نحوی مستقیم یا غیر مستقیم به تمایلات جنسی افراد مربوط است. به عبارت دیگر تمایلات جنسی افراد جامعه است که انگیزهٌ همهٌ رفتارها و گفتار های افراد جامعه است. این نوع نگرش تا حد زیادی توسط برخی از نظریات فروید تئوریزه شده است و متاٌسفانه در دنیای روانشناسی و روانپزشکی هم تا حد زیادی مسلط است. از این رو کم نیستند منتقدان ادبی و هنری که وقتی مثلاً با یک تابلوی نقاشی طبیعت بیجان روبرو می شوند، ذره بین به دست میگیرند و در به در به دنبال آلت تناسلی مرد یا زن داخل آن می گردند.
از دیدگاه برخی از روانشناسان و روانپزشکان هرگونه ناهنجاری روانی در بزرگسالی، ریشه در تمایلات جنسی در سنین کودکی !!! نسبت به پدر و مادر و خاله ،عمه، عمو و دایی و غیره دارد. توضیح مفصل در مورد اینکه مسلماً این دیدگاه از روانشناسی توسط روانپزشکی علمی متکی بر فیزیولوژی و به خصوص توسط پاولوف و پیروان او رد شده است و استدلال در مورد بطلان آن، متاسفانه بسیار بالا تر از حد بضاعت علمی نویسنده است و این کار وظیفه متخصصان و کارشناسان مطلع است. اما تبعات چنین طرز تفکراتی را در جامعه می توان بررسی کرد.
وقتی این نوع نگرش ها از جایگاه آکادمیک خود خارج می شوند و به سطوح مردم عادی جامعه میرسند، تبعاتش این می شود که مثلاً از دید برخی افراد با چنین دیدگاهی، امکان ندارد خانم خانه داری برای خریدن سبزی از خانه بیرون برود و در راه خریدن سبزی از سبزی فروشی و برگشت به منزل هیچ ماجرای سکسی و شهوانی برای او پیش نیاید. از دید این گونه افراد زن و مرد مثل پنبه و آتشند و اینکه زنان و مردان در محیط کار یا کلاس درس در کنار هم کار و تلاش یا تحصیل کنند و در عین اینکه روابط دوستانه ای با هم دارند، با نظر جنسی به هم نگاه نکنند از محالات است.
البته مسلم است که تسلط چنین نگرشی و تبلیغ و ترویج رسمی و غیر رسمی آن عملاً هم منجر به پیدایش و گسترش روابط نا سالم در جامعه می شود. کودکی که در تحت تسلط چنین نگرشی پرورش می یابد، در بزرگسالی خواه نا خواه دیدگاه کاملاً جنسی نسبت به جنس مخالف – بگذریم که در شرایط حاد حتی به جنس موافق – پیدا می کند. اما آیا به راستی در تمام موارد و همهٌ انسانها چنین است؟ آیا نمی توان با تربیت و پرورش صحیح انسان هایی را بار آورد که با همنوعان خود اعم از زن و مرد، فارغ از دید جنسی گرا روابط سالم و انسانی برقرار کنند که بدون طمع جنسی به یکدیگر بنگرند و در کنار هم کار، تحصیل و فعالیت کنند؟ آیا حتی هم اکنون به راستی چنین انسان هایی نادرند؟
نگرش سکسیسم طبیعتاً منجر به تولید نارضایتی در جامعه می شود و در تحلیل نهایی به فناتیسم منجر می گردد. در جوامع مرد سالار در درجه اول این زنان هستند که از این نوع تفکر آسیب می بینند. چرا که فناتیسم در وهله اول بیشترین محدودیت را بر روی زنان اعمال می کند. مثلاً این زنان هستند که در اوج گرمای تابستان مجبورند لباسهای سر تا پا پوشیده بپوشند، چادر و روسری سر کنند و تا آنجا که امکان دارد در خانه بمانند. ورزش نکنند، تفریح نکنند، نخندند، حتی زیاد حرف نزنند و در فعالیت های اجتماعی شرکت نکنند. و خلاصه از بسیاری از حقوق اجتماعی اساسی خود محروم گردند.
سکسیسم به تعبیر بالا و فناتیسم برای یکدیگر خوراک فراهم می کنند و یکدیگر را تشدید می کنند. واقعیت اینست که تسلط فناتیسم نیز در جامعه به گسترش سکسیسم کمک می کند. جوانی را در نظر بگیرید که در تمام طول عمر خود یک برخورد سالم و معمولی با جنس مخالف خود نداشته است و هیچگاه فرصت دیدن هیچیک از اندامهای جنس مخالف خود را با نظر غیر جنسی پیدا نکرده است. کاملاً طبیعی است که این جوان در برخوردهای اولیه ای که به ناچار در محیط اجتماعی با جنس مخالف خود پیدا می کند، با نظر جنسی طرف مقابل را ورانداز می کند. از همین رو فناتیسم کاملاً فرصت می یابد که در بوق تبلیغات خود بدمد و خواهان جدایی کامل دو جنس از همدیگر شود. امری که در محیط و روابط اجتماعی امروز محال است.
امروزه گسترش حضور زنان در جامعه به حدی است که امکان ندارد کسی بخواهد در کار و فعالیتی حضور داشته باشد و از داشتن رابطه کاری بین زنان و مردان پرهیز کند. زنان متخصص تقریباً در تمام رشته های فعالیت اجتماعی حضور فعال و کارا دارند. آیا می توان همهٌ این زنان را به خانه برگرداند و یا ارتباط این زنان را با مردان کاملاً قطع کرد؟ خیر این امری محال و نا شدنی است. باید به برخی از آقایان فسیل و منجمد شده در محیط های عقب مانده گفت: آقایان راه حل این مسئله این نیست. سعی کنید نگرش خود و جامعه را نسبت به مسائل جنسی و نسبت به روابط دو جنس اصلاح کنید. تلاش کنید خود و جامعه را تهذیب نمایید. جدایی جنسیتی و محروم کردن زنان از حقوق اجتماعی خود نه تنها کمکی به بهبود وضعیت اخلاقی جامعه نمی کند، چنان که تا کنون علی رغم تلاش وافر شما نکرده است، وضع را از این هم بد تر خواهد کرد. علاوه بر آن هم نیمی از جامعه را از امکان رشد استعدادهای خود محروم می سازد و هم جامعه را از بسیاری از توانمندیها بی نصیب می کند.

شاهین درویش
تهران
16/04/1386