مراحل رشد سازمانی

گرایش به تفکرات چپ در مراحل آغازین امری فردی است که یا از طریق خواندن نشریات و کتب چپ و یا از طریق دوستان و آشنایان در فرد به وجود می آید. در این مرحله معمولاً به صورت انفرادی تفکر می شود و حداکثر ممکن است با یکی دو نفر از نزدیکان در این مورد صحبت شود.
دیر یا زود به خصوص وقتی اندیشه چپ در فرد ریشه گرفت او به دنبال همفکران خود می گردد. یافتن همفکران در محیط کار، مدرسه، دانشگاه و غیره طبیعتاً منجر به پیدایش محافل چپ می گردد. محفل شکل بسیار ابتدایی و خام تشکیلات و سازمان است. محفل بسیار بی در و پیکر و بی انضباط است. هر کسی در محفل می آید و می رود. محفل معمولاً همراه با تفریحات و ورزش است. جوانان ضمن تفریحات، ورزش و گردش های دست جمعی مختلف گه گاه به صورت تصادفی و غیر برنامه ریزی شده، در مورد تفکرات خود نیز گفتگو می کنند. در این مرحله عناصر آگاه تر و پیشرو تر چپ می کوشند که به محفل نظم بیشتری دهند و بحث، تفکر و مطالعه سیستماتیک را سازماندهی کنند.
به تدریج جدی ترین عناصر محفل که به مبارزه و مطالعه چپ به صورت پیگیرتری می اندیشند، همدیگر را می یابند و به صورت محدود تری گرد هم می آیند و در مورد مسائل سیاسی و تئوریک مطالعه و مباحثه می کنند. چنین جمع محدود سه الی ده نفره می تواند منجر به پیدایش هسته مطالعاتی گردد. از نظر امنیتی مهم است که هسته های مطالعاتی خیلی زود از محافل فاصله بگیرند و مرز مشخصی بین محفل و هسته مطالعاتی خود بکشند. در هسته مطالعاتی تنها افرادی که خیلی خوب همدیگر را می شناسند و به هم اعتماد دارند، شرکت می کنند. عضو جدید در هسته مطالعاتی خیلی با احتیاط، نسبتاً کم وبا مطالعه نسبتاً طولانی پذیرفته می شود.
هسته مطالعاتی باید برنامه کاملاً مدون و منظم مطالعه داشته باشد. شرکت منظم اعضای هسته در جلسات هسته که معمولاً یک یا دو بار در هفته تشکیل می شود اجباری است. در مراحل اولیه هسته باید برنامه فشرده مطالعات متون کلاسیک چپ و به خصوص فلسفه، اقتصاد سیاسی، سوسیالیسم علمی و تاریخ را دنبال کند و در جلسات هسته در مورد مطالب خوانده شده بحث شود. پس از مطالعه منظم مطالب پایه ای، هسته باید وارد مرحله عمل شود. بدین مفهوم که در حالی که به مطالعات و مباحثات خود البته به شکل تخصصی تر-یعنی هر یک از افراد بنا بر علاقه شخصی خود یک شاخه از مطالعه را دنبال میکند- ادامه می دهد، کارهای تبلیغی، ترویج و گسترش سازمانی را نیز باید آغاز کند. تبلیغ یعنی منتقل کردن مطالبی محدود به جمع کثیری از مردم و می تواند از طریق تراکت، شبنامه، اعلامیه و نظیر آن صورت گیرد. ترویج منتقل کردن مطالب نسبتاً مفصل تر تئوریک به جمعی محدود است. ترویج می تواند از طریق رد و بدل کردن کتاب، بحث با افراد مستعد، نوشتن و انتشار مقالات تئوریک انجام پذیرد.
فعالیت تبلیغی و به خصوص ترویجی موثر و موفق طبیعتاً منجر به گسترش سازمانی می شود. چرا که افراد هسته پس از مدتی افراد مستعد را جذب و عضو گیری می کنند. افراد جدید بهتر است در یک هسته جدید سازمان دهی شوند و فقط از طریق یک نفر با هسته قبلی در تماس باشند. به خصوص باید توجه نمود که تعداد افراد هسته از پنج یا حداکثر هفت نفر تجاوز نکند و هر وقت تعداد اعضای هسته زیاد تر شد، هسته شکسته شود و هسته جدیدی مرتبط با هسته قبلی تشکیل شود.
در کار عملی تلفیق کار مخفی و علنی ضرورت دارد. بدین صورت که در محافل و مجامع عمومی تر مطالب عام جنبش اجتماعی مطرح گردد ولی در محافل و جمع های کوچکتر و بسته تر مطالب مخصوص به جنبش چپ مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.
گسترش سازمانی موفق منجر به پیدایش گروه سیاسی می گردد که معمولاً متشکل از چند هسته مطالعاتی است که از طریق یک هسته مرکزی با هم در ارتباط هستند. در این مرحله توجه به انضباط سازمانی و مدیریت کردن گروه به شیوه سانترالیسم دمکراتیک اهمبت جدی می یابد. سانترالیسم دمکراتیک بدین شکل است که هر چند اعضای هسته های مختلف در سطوح متفاوت نظرات خود را بیان می کنند و هسته مرکزی را نیز در جریان آن می گذارند، در رای گیری ها شرکت می کنند و رای خود را با پا فشاری مطرح می کنند ولی در نهایت تصمیماتی را که هسته مرکزی از طریق دمکراتیک اتخاذ می کند مورد احترام قرار می دهند و از نقطه نظر عمل سازمانی به آن پایبند می شوند.
در مرحله بلوغ سیاسی و مراحل پیشرفته تر تکامل سازمانی، معمولاً بحث های پر شوری در میان اعضای گروه پیرامون خط مشی سیاسی گروه در می گیرد و در مرحله ای از این بحث ها گروه باید تصمیم بگیرد تا با یکی از احزاب یا سازمان های سیاسی موجود چپ تماس بگیرد و در نهایت به آن بپیوندد. مراحل بعدی سازماندهی تحت راهنمایی و رهبری حزب سیاسی شکل می گیرد. سازماندهی احزاب چپ معمولاً به صورت حوزه است که شکل گیری آن بر اساس اساسنامه و خط مشی آن حزب سیاسی به انجام می رسد.
در مجموع با در نظر گرفتن مجموعه شرایط جامعه ایران در شرایط کنونی به نظر می رسد که در مرحله کنونی به طور کلی تمرکز بر روی هسته های مطالعاتی اهمیت و موضوعیت بیشتری می یابد. از این رو در این مقاله نیز تکیه بیشتری بر این موضوع شد.

شاهین درویش
تهران
15/08/1386

دیالکتیک اتحاد و مبارزه

چپ دشمن شماره یک خود را امپریالیسم جهانی و در درجه اول امپریالیسم آمریکا می داند. این امری داوطلبانه و دلبخواه نیست بلکه از واقعیتی عینی و طبقاتی سرچشمه میگیرد.
نیروی چپ واقعی به صورت سنتی و تاریخی درگیر مبارزه ضد امپریالیستی بوده است و این ناشی از این مسئله است که پیگیرترین مبارزان راه استقلال و تمامیت ارضی و جدی ترین حامیان جنبشهای رهائی بخش ملت های تحت ستم از زیر سلطه استعمار، استعمار نو و امپریالیسم در طول تاریخ چپ ها بوده اند.
مبارزه ضد امپریالیستی چپ تنها یک سو ندارد و اینکه میگوئیم دشمن شماره یک چپ امپریالیسم به سرکردگی امپریالیسم آمریکاست، جریانی دو سویه و متقابل است. امپریالیسم آمریکا و حامیان ریز و درشت آن هم چپ را دشمن شماره یک خود به حساب می آورند. شما کافی است حتی به دور افتاده ترین روستایی در هر یک از نقاط جهان بروید و به هر دلیلی یکی از هواداران امپریالیسم آمریکا در آنجا حضور داشته باشد و متوجه شود که شما افکار چپ دارید. شک نداشته باشید که او بلافاصله دشمن شماره یک خود را تشخیص می دهد و به انواع و اقسام طرق مختلف دشمنی خود را با شما آشکار می سازد.
از این منظر متحدان چپ نیز در درجه اول کسانی هستند که با امپریالیسم و به خصوص امپریالیسم آمریکا سر ستیز دارند و امپریالیسم نیز آنان را دشمن جدی خود به حساب می آورد. این نیز امری سلیقه ای و دلبخواه نیست بلکه امری عینی و طبقاتی است. یعنی چپ به دلیل وجود دشمن مشترک در امر مبارزه حیاتی روزمره خود به ناچار و در بعضی موارد چه بسا علیرغم سلیقه و میل خود در کنار دیگرانی قرار می گیرد که از بسیاری از جهات به خصوص از لحاظ فلسفی با او اختلاف نظر های جدی دارند.
اینکه آن دیگران با چپ چه برخوردی دارند و می کنند، چندان مورد بحث فعلی ما نیست گرچه به هر حال شیوه برخورد آنان در کیفیت روابط چپ با آنان تاثیر گذار است. اما چپ به واسطه آگاهی و احساس مسئولیت تاریخی خود باید نحوه برخورد و چگونگی روابط خود با دگر اندیشانی که در گذرگاههای حساس تاریخی به لحاظ عینی و در برخورد با دشمن مشترک در کنار چپ قرار می گیرند را به شکلی علمی و دقیق تنظیم کند و در مبارزه و زندگی روزمره خود به کار ببندد.
دوستان بیایید با خود رو راست باشیم و چند واقعیت را در نظر بگیریم. اول اینکه حداقل در جامعه ایران و منطقه خاورمیانه، چپ پرچمدار اصلی مبارزه ضد امپریالیستی نیست. کاملاً درست است که چپ در تمام طول تاریخ خود سر سخت ترین و آشتی ناپذیر ترین مبارز ضد امپریالیستی بوده و اکنون هم هست یا باید باشد. ولی تحولات جهانی در دهه های اخیر و به خصوص فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم و بحران های ایدئولوژیک پس از آن، نیروی چپ را بسیار تحلیل برد و اینک حداقل از لحاظ کمی ما نیروی قابل توجهی برای آنکه پرچمدار مبارزه ضد امپریالیستی باشیم را تشکیل نمی دهیم. در کشور ما ایران علاوه بر موارد ذکر شده باید ضربات جبران ناپذیری را که در اثر سرکوب و کشتار برجسته ترین و نخبه ترین کادرهای چپ، به این نیرو وارد آمده است را نیز افزون ساخت.
حال با توجه به موارد مذکور چه باید کرد؟ آیا باید مبارزه ضد امپریالیستی را تعطیل شده تلقی نمود و دست از آن شست؟ یا باید به واقعیت های تاریخی و عینی با دقت نگریست و بر اساس نتایج علمی به دست آمده مسیر حرکت و مبارزه را با دقت و به صورت عینی تنظیم نمود؟
مسئله دوم اینست که در شرایط کنونی پرچمدار مبارزات ضد امپریالیستی در ایران و منطقه کسانی هستند که نه از نظر ظاهر و نه از نظر مکتبی و مرامی شبیه ما هستند. اینان مسلمانان انقلابی هستند. رفقا بیایید انصاف داشته باشیم. در جهان کنونی چه کسانی بیشترین افشاگری ها را در مورد امپریالیسم می کنند و بیشترین مقاومت را در برابر آن سازمان می دهند؟ مگر نه اینست که اگر ما نیروی کمی قابل توجهی در اختیار داشتیم وظیفه اصلی مان همین می بود؟
علاوه بر این به نظر نگارنده در تمام طول تاریخ کشورمان هیچوقت شرایط تا بدین سطح مناسب برای اتحاد عملی چپ و مسلمانان انقلابی فراهم نبوده است. دعوت از فرزندان چه گوارا انقلابی بزرگ آمریکای لاتین برای حضور و سخنرانی در تهران، روابط نزدیک و دوستانه با دولت های چپ و انقلابی آمریکای لاتین و بسیاری از علائم دیگر حاکی از آنست که ضرورت برخی همکاری ها با چپ از جانب گروهی از نیروهای مذهبی حتی در درون حاکمیت جمهوری اسلامی ایران احساس می شود. اینکه اینگونه همکاری ها آیا شکل بگیرد یا نه و اینکه سرنوشت آن ها چه خواهد شد تا حدود زیادی از جمله به نحوه برخورد ما بستگی دارد.
کاملاً درست است که نحوه نگرش مسلمانان انقلابی به خصوص گروهی که هم اکنون در حاکمیت قرار دارند نسبت به مبارزه ضد امپریالیستی با نحوه نگرش ما به این مبارزه از زمین تا آسمان فرق دارد. ولی مگر قرار است که این نگرش ها کاملاً یکسان باشد تا زمینه واقعی و عینی مبارزه و همکاری در مقابل دشمن مشترک فراهم گردد؟ اگر منتظر چنین امری باشیم تا ابد باید دست روی دست بگذاریم و بنشینیم.
این هم کاملاً درست است که شریفترین و برجسته ترین یاران ما به دست عوامل جمهوری اسلامی قتل عام شده اند. علاوه بر آن کارگران زحمتکش میهن ما از ابتدایی ترین حقوق حقه خود ازجمله قانون کار حامی آنان، حق داشتن سندیکاهای آزاد و مستقل و غیره محروم هستند. بسیاری از کارگران ماههاست حقوق دریافت نکرده اند و وقتی این کارگران نجیب از سر ناچاری دست به اعتراض و اعتصاب میزنند، با سرکوب و دستگیری مواجه می شوند. زنان، دانشجویان، جوانان و روشنفکران همواره در معرض شدیدترین سرکوبها و نقض حقوق حقه خود بوده اند.
حال ما با این تناقض ها چه باید بکنیم؟ این تصور که ما حتماً و به صورت مطلق باید از میان مبارزه ضد امپریالیستی و مبارزه در راه حقوق دمکراتیک یک شق را انتخاب کنیم، ناشی از عادت به تفکر غیر دیالکتیکی است. دیالکتیک شیوه نگرش و عمل بر اساس در نظر گرفتن وحدت اضداد است. در اینگونه موارد شیوه عمل ما باید بر اساس دیالکتیک اتحاد و مبارزه قرارگیرد. یعنی با حفظ استقلال ایدئولوژیک و سازمانی و مبارزه با جنبه های غیر دمکراتیک و در راه دستیابی به حقوق ستمکشان جامعه، می توانیم و باید در مبارزه ضد امپریالیستی با آنان که در این مسیر با ما همسو می گردند همکاری و اتحاد داشته باشیم.
مبازه چپ یک مبارزه احساساتی و عکس العملی صرف نیست. مبارزه چپ یک مبارزه بر اساس اصول علمی با استفاده از نگرش دیالکتیکی و استفاده از تمام تجارب تاریخی و تحلیل عینی مشخص از شرایط مشخص و به کارگیری اصول دیالکتیک، و در نظر گیری تناسب نیروها حین مبارزه طبقاتی در عرصه تفکر و عمل است.
اینکه این یا آن شق از مبارزه در این یا آن لحظه تارخی برجسته گردد بستگی کامل به وضعیت توازن نیروها از یک طرف و تحولات ملی و جهانی از سوی دیگر دارد. در لحظاتی که خطر تهاجم نظامی یا مداخله غیر نظامی امپریالیسم شدت می گیرد، مسلم است که جنبه ضد امپریالیستی مبارزه باید برجسته تر گردد. پلنوم های شانزدهم و هفدهم کمیته مرکزی حزب توده ایران و همچنین تحلیل های سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) در آستانه و پس از انشعاب از این نظر الگویی شایان توجه در اختیار ما قرار می دهند.
دوستان و رفقا هم اینک میهن ما علیرغم تمام مشکلاتی که دارد و همه ما به انحا مختلف با این مشکلات درگیریم، در معرض خطر جدی مداخله یا تهاجم نظامی امپریالیسم قرار دارد. لحظه خطیری است. در این لحظات تاریخی باید کوشا باشیم تمام توجه و نیرو را متوجه دفع این خطر سازیم. باید از هرگونه امکان عملی و بسیج و تدارک نیرو و همکاری با سایر نیرو ها برای مقابله با دشمن مشترک استفاده کرد.


تهران
شاهین درویش
13/07/86

سکسیسم و فناتیسم، دو روی یک سکه

بر این امر واقفم که سکسیسم را در فرهنگ لغات وبستر به معنی تسلط یک جنس بر جنس دیگر معنا کرده اند. اما اگر مجاز باشم که سکسیسم را با تعبیر بینشی که در بسیاری از موارد مسلط است و هر پدیده و رویدادی را از دریچه مسائل جنسی می بیند و تفسیر می کند به کار ببرم، کار بسیار راحت تر می شود.
مطابق بینش سکسیسم یا جنسی گرا با تعبیر بالا، همه چیز به نحوی مستقیم یا غیر مستقیم به تمایلات جنسی افراد مربوط است. به عبارت دیگر تمایلات جنسی افراد جامعه است که انگیزهٌ همهٌ رفتارها و گفتار های افراد جامعه است. این نوع نگرش تا حد زیادی توسط برخی از نظریات فروید تئوریزه شده است و متاٌسفانه در دنیای روانشناسی و روانپزشکی هم تا حد زیادی مسلط است. از این رو کم نیستند منتقدان ادبی و هنری که وقتی مثلاً با یک تابلوی نقاشی طبیعت بیجان روبرو می شوند، ذره بین به دست میگیرند و در به در به دنبال آلت تناسلی مرد یا زن داخل آن می گردند.
از دیدگاه برخی از روانشناسان و روانپزشکان هرگونه ناهنجاری روانی در بزرگسالی، ریشه در تمایلات جنسی در سنین کودکی !!! نسبت به پدر و مادر و خاله ،عمه، عمو و دایی و غیره دارد. توضیح مفصل در مورد اینکه مسلماً این دیدگاه از روانشناسی توسط روانپزشکی علمی متکی بر فیزیولوژی و به خصوص توسط پاولوف و پیروان او رد شده است و استدلال در مورد بطلان آن، متاسفانه بسیار بالا تر از حد بضاعت علمی نویسنده است و این کار وظیفه متخصصان و کارشناسان مطلع است. اما تبعات چنین طرز تفکراتی را در جامعه می توان بررسی کرد.
وقتی این نوع نگرش ها از جایگاه آکادمیک خود خارج می شوند و به سطوح مردم عادی جامعه میرسند، تبعاتش این می شود که مثلاً از دید برخی افراد با چنین دیدگاهی، امکان ندارد خانم خانه داری برای خریدن سبزی از خانه بیرون برود و در راه خریدن سبزی از سبزی فروشی و برگشت به منزل هیچ ماجرای سکسی و شهوانی برای او پیش نیاید. از دید این گونه افراد زن و مرد مثل پنبه و آتشند و اینکه زنان و مردان در محیط کار یا کلاس درس در کنار هم کار و تلاش یا تحصیل کنند و در عین اینکه روابط دوستانه ای با هم دارند، با نظر جنسی به هم نگاه نکنند از محالات است.
البته مسلم است که تسلط چنین نگرشی و تبلیغ و ترویج رسمی و غیر رسمی آن عملاً هم منجر به پیدایش و گسترش روابط نا سالم در جامعه می شود. کودکی که در تحت تسلط چنین نگرشی پرورش می یابد، در بزرگسالی خواه نا خواه دیدگاه کاملاً جنسی نسبت به جنس مخالف – بگذریم که در شرایط حاد حتی به جنس موافق – پیدا می کند. اما آیا به راستی در تمام موارد و همهٌ انسانها چنین است؟ آیا نمی توان با تربیت و پرورش صحیح انسان هایی را بار آورد که با همنوعان خود اعم از زن و مرد، فارغ از دید جنسی گرا روابط سالم و انسانی برقرار کنند که بدون طمع جنسی به یکدیگر بنگرند و در کنار هم کار، تحصیل و فعالیت کنند؟ آیا حتی هم اکنون به راستی چنین انسان هایی نادرند؟
نگرش سکسیسم طبیعتاً منجر به تولید نارضایتی در جامعه می شود و در تحلیل نهایی به فناتیسم منجر می گردد. در جوامع مرد سالار در درجه اول این زنان هستند که از این نوع تفکر آسیب می بینند. چرا که فناتیسم در وهله اول بیشترین محدودیت را بر روی زنان اعمال می کند. مثلاً این زنان هستند که در اوج گرمای تابستان مجبورند لباسهای سر تا پا پوشیده بپوشند، چادر و روسری سر کنند و تا آنجا که امکان دارد در خانه بمانند. ورزش نکنند، تفریح نکنند، نخندند، حتی زیاد حرف نزنند و در فعالیت های اجتماعی شرکت نکنند. و خلاصه از بسیاری از حقوق اجتماعی اساسی خود محروم گردند.
سکسیسم به تعبیر بالا و فناتیسم برای یکدیگر خوراک فراهم می کنند و یکدیگر را تشدید می کنند. واقعیت اینست که تسلط فناتیسم نیز در جامعه به گسترش سکسیسم کمک می کند. جوانی را در نظر بگیرید که در تمام طول عمر خود یک برخورد سالم و معمولی با جنس مخالف خود نداشته است و هیچگاه فرصت دیدن هیچیک از اندامهای جنس مخالف خود را با نظر غیر جنسی پیدا نکرده است. کاملاً طبیعی است که این جوان در برخوردهای اولیه ای که به ناچار در محیط اجتماعی با جنس مخالف خود پیدا می کند، با نظر جنسی طرف مقابل را ورانداز می کند. از همین رو فناتیسم کاملاً فرصت می یابد که در بوق تبلیغات خود بدمد و خواهان جدایی کامل دو جنس از همدیگر شود. امری که در محیط و روابط اجتماعی امروز محال است.
امروزه گسترش حضور زنان در جامعه به حدی است که امکان ندارد کسی بخواهد در کار و فعالیتی حضور داشته باشد و از داشتن رابطه کاری بین زنان و مردان پرهیز کند. زنان متخصص تقریباً در تمام رشته های فعالیت اجتماعی حضور فعال و کارا دارند. آیا می توان همهٌ این زنان را به خانه برگرداند و یا ارتباط این زنان را با مردان کاملاً قطع کرد؟ خیر این امری محال و نا شدنی است. باید به برخی از آقایان فسیل و منجمد شده در محیط های عقب مانده گفت: آقایان راه حل این مسئله این نیست. سعی کنید نگرش خود و جامعه را نسبت به مسائل جنسی و نسبت به روابط دو جنس اصلاح کنید. تلاش کنید خود و جامعه را تهذیب نمایید. جدایی جنسیتی و محروم کردن زنان از حقوق اجتماعی خود نه تنها کمکی به بهبود وضعیت اخلاقی جامعه نمی کند، چنان که تا کنون علی رغم تلاش وافر شما نکرده است، وضع را از این هم بد تر خواهد کرد. علاوه بر آن هم نیمی از جامعه را از امکان رشد استعدادهای خود محروم می سازد و هم جامعه را از بسیاری از توانمندیها بی نصیب می کند.

شاهین درویش
تهران
16/04/1386

چپ و مذهب

چپ به لحاظ سیاسی و اجتماعی غیر مذهبی و سکولار است. این بدین مفهوم است که چپ تبلیغ مذهب خاصی را نمی کند و در مقابل مذاهب گوناگون بی طرف است. غیر مذهبی بودن چپ ابداً به مفهوم ضد مذهبی بودن آن نیست و نیز بدین معنی نیست که تک تک افراد جریان چپ غیر مذهبی هستند. کجروی برخی افراد در نگرش چپ نسبت به مذهب، در طول تاریخ جنبش چپ لطمات جبران ناپذیری به اعتبار این جریان وارد نموده است.
بسیارند افراد مذهبی از تفکرات گوناگون دینی اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی، بهایی، زرتشتی و غیره که عمیقاً به دیانت خود ایمان دارند و چه بسا که با الهام از اعتقادات مذهبی خود گرایشات عدالت خواهانه در درون خود یافته اند و فعالانه در جریانات چپ شرکت و مبارزه می کنند. در تاریخ نمونه های بسیاری از این گونه افراد که حتی جان خود را نیز در راه مبارزه برای عدالت اجتماعی باخته اند، یافت می شود.
در واقع میان پیروان اندیشه چپ و معتقدان عمیق و صادقانه به مذهب، نقاط مشترک فراوانی وجود دارد. هم معتقدان راستین جریان چپ و هم پیروان صادق و صمیمی مذاهب گوناگون از ظلم و ستم سرمایه داری جهانی در رنج و عذابند. گسترش فقر،گرسنگی، بیکاری و بی خانمانی، اختلافات فاحش طبقاتی، تبدیل به کالا شدن همه چیز از دستاوردهای علمی و فنی بشر گرفته تا جان و تن انسانهای رنجبر و محروم، و حتی طبیعت و محیط زیست، انحطاط اخلاقی، بازیچه دست گردانندگان بازار و مدیران بازاریابی شرکت های چند ملیتی شدن معنویات جامعه، هرزه نگاری و هرزه پروری، گسترش فحشا و مواد مخدر به عنوان شاخه مهمی از کسب و کار جامعه سرمایه داری جهانی، رواج مکاتب فکری بی خیالی، بی آرمانی و لذت جویی صرف در سراسر جهان از طریق پیشرفته ترین وسایل ارتباط جمعی و به اصطلاح هنر بورژوایی، نه تنها پیروان راستین مذاهب گوناگون و کوششگران صادق چپ را معذب و معترض می سازد بلکه اصولاً هر انسان اندیشمند و آرمانگرایی را با هر شیوه تفکر و مکتب فلسفی و اجتماعی که داشته باشد، در نگرانی عمیق فرو می برد، به گونه ای که هرآینه در فکر چاره ای برای این همه نا هنجاری در اجتماع می افتد.
گرچه چپ معتقد است که حکومت و دستگاه دولتی نباید در زندگی خصوصی افراد مداخله نمایند، اما این ابداً بدین معنی نیست که متفکران چپ خواهان جامعه ای بی بند وبار و فاقد ارزشهای اخلاقی و انسانی هستند. خیر چپ اگرچه نه با زور و فرمان بلکه از طریق بهره گیری از وسایل ارتباط جمعی، تبلیغات سالم و هنر مردمی کوشش می کند اخلاقیات و ارزش های معنوی و انسانی را در جامعه ترویج نماید و گسترش دهد.
ایده آل چپ جامعه ای سالم است که در آن انسانهای آزاد و سالم از نظر جسمی و روحی پرورش یابند. نشانی از فقر مادی و معنوی در جامعه نباشد. مردان و زنان به طور داوطلبانه و آزاد، فارغ از هرگونه تحمیل ناشی از نیازهای مادی یکدیگر را انتخاب نمایند، ازدواج کنند و در خانواده ای تک همسری، برابر حقوق و سرشار از عشق و محبت به تربیت فرزندان سالم و مفید به حال اجتماع همت گمارند. زن ومرد در چنین جامعه ای باید از جمله آزادی انتخاب همسر، انتخاب شغل، انتخاب نوع لباس در حدود متعارف جامعه و آزادی مسافرت داشته باشند. چنین مردان و زنانی صرفنظر از نوع انتخابی که می کنند، بایدمورد احترام قرار گیرند، امنیت داشته باشند و آزادانه و با فراغ خاطر بتوانند در همه امور اجتماعی شرکت نمایند.
در جامعه ایده آل چپ، پیروان همه مذاهب مختلف باید بتوانند آزادانه و بدور از هرگونه تبعیض، عبادتگاههای خود را داشته باشند و مراسم مذهبی خود را در آرامش خاطر به جا آورند. از نظر چپ پیروان همه مذاهب و همچنین غیر مذهبی ها همه شهروندان برابر حقوق جامعه هستند و نباید هیچ تبعیضی برای آنان قائل شد. چپ نیز به سهم خود می کوشد تا از دستاوردهای انسانی، معنوی و اخلاقی همه تفکرات اعم از مذهبی و غیر مذهبی برای پرورش وجدان آحاد جامعه و ساختن جامعه ای مملو از ارزشهای اخلاقی و معنوی بهره مند گردد. گرچه بینش چپ معتقد است که برای از بین بردن انحطاط اخلاقی در جامعه، شرط ضروری؛ پی ریزی زیرساخت های اقتصادی جامعه به گونه ایست که تمام اقشار جامعه از حداقل امکانات زندگی متناسب با شئونات انسان امروزی بهره مند شوند.
طنز تاریخی اینست که مدافعان جامعه سرمایه داری که خود در فساد، تباهی و انحطاط اخلاقی غوطه ورند و بوده اند، وقتی در مقابل جریان چپ قرار می گیرند، ناگهان مذهبی شده، جانماز آب می کشند و به زعم خود یا برای فریب افراد نا آگاه، می خواهند افراد علاقمند به جریان چپ را از فساد و تباهی بیرون بکشند. آیا مروج قاچاق مواد مخدر، انواع و اقسام کلاه برداری، اختلاس، قماربازی، استثمار انسانها، بهره کشی از کار و حتی جسم کودکان جریان چپ بوده است یا نظام سرمایه داری و سرمایه داران بزرگ؟ آیا موٌسس و مروج فاحشه خانه ها، کازینو ها،انواع و اقسام نایت کلابها و کاباره های عریان نمایی، فیلم ها، ویدئو کلیپ ها، کانالهای تلویزیونی ماهواره ای و نشریات پورنو گرافی و هزاران عامل دیگر فساد در جامعه جهانی جنبش چپ بوده است یا سرمایه داران بزرگ؟ آیا در هم ریزی بنیاد خانواده و گسترش چند همسری رسمی و غیر رسمی، دائم و موقت، به خصوص در میان مردان، توسط چپ که همواره در طول تاریخ از ارزشهای معنوی و اخلاقی و حقوق برابر زنان و مردان دفاع نموده است، انجام گرفته است یا اینکه هواداران ریز و درشت نظام سرمایه داری همیشه در این راه فعال بوده اند؟
نوچه های ریز و درشت سرمایه داران بزرگ، به مجرد اینکه از جانب چپ خطری احساس کنند، نمایشات مضحکی راه می اندازند و کارهایی را که همیشه به صورت عادت و ناخودآگاه انجام می داده اند، اینبار آگاهانه و با آگراندیسمان کردن فساد و تباهی خود، می خواهند اینطور القا کنند که اگر مذهب (بخوان سرمایه داری بزرگ) حاکم نباشد، بی اخلاقی و فساد تمام جامعه را فرا خواهد گرفت. راستی چه زود فراموش می کنند فساد و بی بند و باری را که خود سرسخت ترین مروجان آن بوده اند!
به هر حال چپ در عرصه سیاست و اجتماع نه تنها با هیچیک از مذاهب تضاد اساسی و بنیادی ندارد، که آماده است برای بهروزی و سعادت جامعه با همه پیروان صدیق مذاهب گوناگون همکاری نزدیک نیز داشته باشد.
اصولاً تقسیم جامعه به مذهبی و غیر مذهبی از نقطه نظر بررسی طبقاتی جامعه یک تقسیم بندی به کلی نادرست است. جامعه طبقاتی زمان ما به طور کلی به دو بخش کلی تقسیم می شود. در یک سمت مزدکاران، کارگران، زحمتکشان یدی و فکری، محرومان و بی نصیبان و در سمت دیگر سرمایه داران، مالکان بزرگ، ثروتنمدان، بهره مندان و بهره کشان قرار دارند.
چپ در این تقسیم بندی و مبارزه ای که بین دو طبقه اساسی جامعه در جریان است، جانب محرومان و زحمتکشان را می گیرد و برای احقاق حقوق آنان به مبارزه بر میخیزد. در میان این محرومان، بهره دهان و زحمتکشان هم افراد مذهبی، از مذاهب مختلف حضور دارند و هم افراد غیر مذهبی. هرگونه تقسیم بندی محرومان و زحمتکشان بر اساس نوع نگرش به مذهب، تنها به تفرقه و تشتت در این صفوف کمک می کند و این امر تنها به سود دشمن طبقاتی آنان یعنی سرمایه داری بزرگ جهانی است.
توجه به این مسئله در جامعهٌ ایران اهمیت خاصی کسب میکند. این از آن روست که اکثریت زحمتکشان و محرومان جامعه ایران مذهبی اند و چپ بدون در نظر گرفتن این واقعیت، دچار اشتباه هولناکی می گردد. در واقع ارتباط خود را با پایگاه اجتماعی خود از دست می دهد. در صورت بروز چنین اشتباهی اندیشه چپ نخواهد توانست تبدیل به نیرویی مادی برای تاٌثیرگذاری بر تحولات جامعه شود.
همانگونه که پیشتر گفته شد، بسیارند نیروهای مذهبی که به دلیل خاستگاه اجتماعی خود و بنابر آموزه های مذهبی دفاع از مظلوم و ایستادگی در مقابل ظالم، به صورت جدی در جهت منافع زحمتکشان مبارزه می کنند. چپ نه تنها نباید این نیروها را نادیده بگیرد، بلکه وظیفه دارد با تمام توان خود برای اتحاد و همکاری با این نیروها که چه خود بخواهند و چه نخواهند به جنبش چپ تعلق دارند، زمینه سازی و تلاش کند.
دچار توهم شدن در مورد این مسئله که گویامردم چون پس از انقلاب به بسیاری از خواسته های اساسی خود نرسیده اند، پس از مذهب بریده اند، اشتباه بزرگ و فاجعه باری است. این یک واقعیت اجتناب ناپذیر است که بدون همکاری و اتحاد با نیروهای مذهبی عدالت جو و مدافع زحمتکشان چپ نمی تواند تاٌثیری جدی و اساسی بر روند تحولات جامعه ایران داشته باشد.



شاهین درویش
تهران
26/03/86

چپ و مبارزات صنفی

" مبارزه سیاسی سوسیال دمکراسی به مراتب دامنه دارتر و پیچیده تر از مبارزه اقتصادی کارگران علیه کارفرمایان و حکومت است."
و.ا.لنین چه باید کرد


مبارزه در راه حقوق صنفی و دمکراتیک مردم و مبارزه سیاسی سوسیال دمکراسی رابطه ای تعاملی و دو جانبه است که به شکل بسیار پیچیده ای در هم گره خورده است و در هم دارای تاٌثیر متقابل است. در واقع هر یک بدون دیگری ابتر و نا بارور است.
در عمل مبارزه در راه حقوق دمکراتیک وصنفی مستقل وجود ندارد و هر مبارزه صنفی و سندیکایی در تحلیل نهایی در خدمت یک شکل خاص از مبارزه سیاسی است و باید باشد. مبارزه در راه حقوق صنفی آغاز خوبی برای مبارزه است. مبارزه صنفی به توده ها کمک میکند بیاموزند که حرکت جمعی دارای چه قدرت عظیمی است و به این امر یاری میرساند که توده ها به قدرت خود باورمند شوند. اما این مبارزه صنفی به هر حال در یک مقطعی باید با آگاهی سیاسی همراه شود و نسبت به شرایط و تحولات سیاسی جامعه و جهان احساس مسئولیت کند و در برابر آن واکنش نشان دهد.
در شرایطی که سوسیال دمکراسی دغدغه های فراوانی در مورد تحولات جهانی، منطقه ای و جامعه خود دارد، جنبش صنفی و سندیکایی نمی تواند و نباید نسبت به این تحولات بی تفاوت باشد و مبارزه خود را تنها محدود به دستیابی به برخی خواسته های صنفی و گروهی کند.
راست است که مبارزه و اعتصاب برای گرفتن دستمزد عقب افتاده، تعدیل نرخ دستمزد متناسب با هزینه های زندگی، دستیابی به حق داشتن سندیکا، مبارزه در راه برابری حقوق زنان و مردان وبسیاری دیگر از مبارزات صنفی ستمکشان جامعه ما تبدیل به خواسته هایی حیاتی شده است. ولی ضمن تلاش در راه دستیابی به این حقوق اساسی، فعالان جنبش های صنفی و سندیکایی باید آگاهی سیاسی توده ها را بالا ببرند و به آنان آموزش دهند که شعار ها و خواسته های صنفی و گروهی و اشکال مبارزه در راه دستیابی به این خواسته ها باید به گونه ای باشند که به صورت جدی راه بر هر گونه سوء استفاده از جنبش های دمکراتیک را توسط نیروهای ارتجاعی داخلی و خارجی سد کند.
دشوار است اما ما باید به سطحی از احساس مسئولیت و آگاهی برسیم که با تمام تلخی و سختی آن، در شرایط بسیار خطیر جایی که منافع دراز مدت زحمتکشان با منافع کوتاه مدت آنان در تضاد جدی قرار گیرد، از برخی منافع کوتاه مدت به نفع منافع دراز مدت به طور موقت صرفنظر کنیم یا حداقل اشکال مبارزه را تغییر دهیم.
واقعیت اینست که نه کارگران، نه معلمان، نه دانشجویان، نه زنان و نه هیچ یک دیگر از اقشار ستم دیده جامعه ما در شرایط تسلط نئو لیبرالیسم اقتصادی نخواهند توانست به خواست های بر حق خود دست یابند. عقب نشینی های موردی و موقت اقشار ممتاز و حاکم در برابر برخی از این خواسته ها، تغییر کیفی در شرایط زندگی آنان پدید نخواهد آورد.
بنابر این توده های ستم دیده در درجه اول باید بیاموزند که نوک تیز حمله آنان باید متوجه لیبرالیسم اقتصادی و کلیه نهادهای برخاسته از آن باشد. بدون چنین آگاهی مبارزه صنفی توده ها همچون دور باطلی است که مرتب تکرار می شود و نه تنها نتیجه ای جدی در بر ندارد که حتی می تواند به تحکیم و تقویت نیروهای ارتجاع داخلی و خارجی منجر شود. مبارزه صنفی ستم دیدگان باید در جهت تقویت نیروهای مترقی جامعه و در سطح جهان باشد.
در مرحله بعد تمام اقشار ستم دیده جامعه ما باید این حقیقت را دریابند که مبارزه صنفی تک تک آنان باید از طریق خواسته های مشترک سیاسی با حرکت های صنفی اقشار دیگر جامعه در پیوند اندامی قرار گیرد. به گونه ای که در شرایط حساس و اوج مبارزات صنفی، دانشچویان به پشتیبانی از کارگران برخیزند، کارگران در کنار زنان قرار گیرند، زنان مبارزات خود را با مبارزات صنفی معلمان گره بزنند و غیره.
تاٌکید بیش از حد بر غیر سیاسی بودن و افتخار به این موضوع که جنبش های اجتماعی ما ماهیت سیاسی ندارند، ره به جایی نمی برد. اولاً جنبش اجتماعی غیر سیاسی وجود خارجی ندارد و هر جنبش اجتماعی همانگونه که پیشتر گفته شد، به هر حال در تحلیل نهایی در خدمت یک جریان سیاسی قرار می گیرد. ثانیاً به فرض که چنین باشد جنبش اجتماعی تا زمانیکه همراه با آگاهی و جهت گیری سیاسی نباشد، یک جنبش کور و در بدترین حالت ماجراجویانه و هرج و مرج طلبانه است.
فعال ترین و نخبه ترین فعالان جنبش های اجتماعی باید به تدریج جذب جریانات سوسیال دمکراتیک و چپ شوند و اگر چنین جریاناتی در دسترس نیست خود باید این جریانات را به وجود آورند. از طرف دیگر فعالان جنبش چپ نیز نباید بیکار بنشینند و باید تلاش وسیعی را برای پیوند گیری با این جنبش ها آغاز کنند و برای آگاهی رساندن و سازماندهی فعالان جنبش سندیکایی بسیج شوند و هم خود را به کار گیرند. البته کاملاً روشن است که گفتن این مطلب بسیار ساده و عمل کردن به آن در شراط جو پلیسی و ارعاب حاکم بسیار دشوار و خطرناک است. اما راه دیگری وجود ندارد و برای بیرون آمدن از دور باطل باید ریسک کرد و دست به عمل زد. برای آنانکه هنوز به اهمیت مبارزه حرفه ای چپ ایمان دارند، این مطلبی بدیهی است.
خلاصه مطلب اینکه جنبش های صنفی و گروهی اقشار مختلف جامعه در راه دستیابی به حقوق دمکراتیک خود، گرچه لازم اند و نمایشگر آگاهی این اقشار و تا حد معینی سازمانیابی و سازمانپذیری آنان است، تا زمانی که همراه با آگاهی و احساس مسئولیت سیاسی نشود، مرحله کودکی و عدم بلوغ خود را می گذراند. بنابر این هم از جانب فعالان این جنبش ها و هم از جانب فعالان سیاسی باید تلاش وسیعی صورت گیرد که پیونداندامی بین جنبش های صنفی و سیاسی، پیوند بین مبارزات سیاسی و صنفی صورت پذیرد. این تنها راه رسیدن به خواسته های صنفی اقشار ستم دیده از یک طرف و رسیدن به خواسته های سیاسی عدالت جویانه و دمکراتیک از طرف دیگر است.

شاهین درویش
15/03/86
تهران

چپ و کار فکری

بزرگترین خدمتی که علم مدیریت در قرن بیستم به اربابان خود کرد، افزایش پنجاه برابری در بهره وری نیروی کار یدی در فرآیند تولید بود. پیتر. اف. دراکر از تئوریسین های علم مدیریت ضمن اشاره به مطلب فوق اذعان می دارد که مهمترین خدمتی که علم مدیریت در قرن بیست و یکم باید بکند اینست که به شکل مشابهی بهره وری کار فکری و کارکنان فکری را افزایش دهد.
اگر خواسته باشیم مطلب مذکور را به زبان و ادبیات چپ بازگو کنیم، باید بگوییم سرمایه داری با انواع تمهیدات و لطایف الحیل استثمار کارگران کار بدنی را تا کنون تشدید کرده است و حالا قصد دارد انواع و اقسام حیله ها را بیابد و بیازماید تا به شدید ترین وجه ممکن کارکنان فکری را استثمار کند.
از اینروست که در قرن بیست و یکم همچنان که شاهد آنیم اهمیت کار فکری و کارکنان فکری به مراتب بیش از قرون پیشین برجسته می گردد. سرمایه داران به استثمار شدیدتری می اندیشند که بیش از آنکه نتیجه کار بدنی و تولید صرفاً مکانیکی باشد، نتیجه تلاش و صرف انرژی هدفمند کارکنان فکری یعنی دانشمندان، مهندسان، تکنسین ها، پزشکان، هنرمندان، کارشناسان متخصص در رشته های مختلف می باشد.
استثمار کار فکری نه با جمع کردن ارزش اضافی تک تک کارگران یدی در طی روزها و سالها، بلکه ممکن است یک شبه سرمایه داران را را به سود های نجومی و هنگفت برساند. خلاقیت در اختراع کالاهای جدید، ابتکار در بهینه سازی فرآیند تولید و نوآوری در راههای کسب ارزش افزوده همه نتایج فعالیت های فکری مزدکاران یا همان کارکنان فکری جامعه است که کار خود را در قبال دریافت مزد به سرمایه داران می فروشند.
راست است که کارکنان فکری معمولاً از رفاه نسبی بیشتری نسبت به کارگران بدنی برخوردارند. ولی واقعیت اینست که همچنان و به شکل حادتر و شدیدتری در معرض استثمار سرمایه داران قرار دارند. حال ممکن است این سئوال پیش آید که اگر کارکنان فکری دارای رفاه و زندگی خوبی هستند پس اشکال مسئله کجاست؟ آیا آنها می توانند معترض وضعیت موجود باشند؟ پاسخ اینست که در وهله نخست بسیاری از کارکنان فکری جز نخبه ترین آنها که تا حدی دارای قدرت نبوغ و خلاقیت باشند، بقیه زندگی راحت و آسوده ای ندارند و در جامعه سرمایه داری دائماً در معرض انواع و اقسام نا بسامانیهای شغلی و معیشتی و در نتیجه آن اضطراب دائمی برای تامین زندگی قرار دارند. علاوه بر آن آنان نیز که رفاه نسبی بیشتری دارند چون انسانهای متفکری هستند دائماً درباره نتیجه کار خود از خویشتن پرسش می کنند و از اینکه می بینند حاصل کار آنان نه در جهت رفاه و بهروزی آحاد جامعه، بلکه در خدمت ارضای هوسهای لوکس و زیاده طلبانه معدودی سرمایه داران مرفه و بستگان آنان قرار می گیرد، در رنجند.
برای انسان متفکر بسیار مهم است که بداند برای چه کس و کسانی و با چه هدفی کار میکند. و حاصل تلاش او در خدمت چه افرادی قرار می گیرد. به طور مثال مهندسی که مشاهده می کند حاصل کار و تلاش او صرف عیاشی و ارضای شهوات افسار گسیخته و سیری ناپذیر سهامدارانی می شود که هیچ آرمان یا دغدغه معنوی در رابطه با بهبود زندگی همنوعانشان ندارند. و در همان حال شاهد وضعیت زندگی فلاکت بار میلیونها انسان زحمتکش که از داشتن ابتدایی ترین ضروریات زندگی خود محرومند، مسلماً عذاب می کشد و از کار و شرایط زندگی خود احساس رضایت نمی کند.
انسان اندیشمند از کار برای سیستمی که اهداف و رسالتهای آن مورد پذیرش او نباشد احساس سرخوردگی میکند و دچار مشکلات روحی و روانی می گردد. هم از اینروست که بسیاری از کارکنان فکری جامعه سرمایه داری با وجود داشتن زندگی مرفه، به دلیل همین مشکلات روحی و امثال آن به انواع و اقسام مسکن های موقتی و مخدرات مثل سیگار، مشروب، افیون و دارو های آرامبخش پناه می برند.
جامعه سرمایه داری جز برای آنان که رفاه دارند و به هیچ آرمان انسانی هم اندیشه نمی کنند، رضایت فراهم نمی کند. تنها انسانی می تواند در جامعه سرمایه داری آسوده زندگی کند که فلسفه زندگی او بی خبری و لذت بردن باشد و علاوه بر آن به هر دلیلی امکانات لذت بردن هم برای او فراهم باشد. از اینروست که در جامعه سرمایه داری به اشکال مختلف، پنهان و آشکار انواع و اقسام فلسفه های لذت جویی یا هدونیسم تبلیغ و ترویج می شود. ناگفته نماند که برخی از انواع تفکرات مذهبی که انسان را دچار توهمات می سازند و او را از عالم واقعی دور می سازند و لذت معنوی کاذبی ناشی از ذکر گویی و عبادت دائمی برای او فراهم می سازند را نیز باید در همین مقوله گنجاند.
سوسیالیسم اما حس هم نوع دوستی را در انسان پرورش می دهد و او را نسبت به سرنوشت بشریت حساس، علاقمند و مسئول می سازد. در جامعه سوسیالیستی انسان تنها برای ارضای نیازهای مادی خود کار نمی کند. بلکه برای آن کار می کند که علاوه بر نیازهای مادی، نیازهای معنوی خود را نیز مرتفع سازد. جایگاه اجتماعی انسان و سلسله مراتب مدیریتی و سازمانی نه بر اساس میزان دارائی و یا خصوصیات منفی مثل توان تملق گویی و غیره بدون در نظر گرفتن صلاحیت های فردی و شخصیتی بلکه بر پایهٌ شایستگی های فردی هم از لحاظ کارایی حرفه ای و هم از نقطه نظر صلاحیت های اخلاقی ،ارزشی و اجتماعی تعیین می گردد.
سوسیالیسم تنها راه اداره جوامع انسانهای متمدن امروزی است. انسان امروزی چه کار فکری بکند و چه کار بدنی ، چه دارای رفاه باشد و چه در فقر و محرومیت زندگی کند شایستگی زندگی در جامعه ای انسانی تر از جامعه سرمایه داری را داراست. زندگی در جامعه سرمایه داری زیبنده انسان امروزین نیست. نظام سرمایه داری که برای برآورده ساختن حقیرترین و بی ارزش ترین آرزو های فردی خود حاضر است هر دم انسان های دیگر را قربانی سازد و در هر لحظه آتش جنگی ویرانگر را در هر نقطه از جهان برافروزد، باید نابود شود و جای آن را در سراسر جهان نظامی بگیرد که هدفش سعادت ، بهروزی و صلح برای بشریت باشد. به گفته متفکران انسان دوست معاصر: سوسیالیسم یا بربریت. راه دیگری وجود ندارد.


شاهین درویش
تهران
07/02/1386

shahindarvish@yahoo.com

سال نو مبارک

با آرزوی صلح برای تمام جهان

shahindarvish@yahoo.com

نوروز سال 1386

فردا

نه دیروز
نه امروز
که فردا
روٌیای پاک کودکیمان بود
و امید
که ما زنده ماندیم.
ساقه وجود و جوانیمان
گرچه سوخت
از آتش کین،
از خشم و انتقام دیروز
و نگاه بدگمان امروز
ما جز روٌیاهای رنگین نداشتیم
برای زندگی تو
کودک امروز،
انسان فردا
که جز به عشق و آفتاب
نیندیشی
و غم نان کودکانت
از تو پیکره ای
گیاه گون نسازد.
و تو به شعر بیندیشی
شعری خالی از خشم و فریاد
شعری برای دوست داشتن
شعری برای عشق
شعری برای امید
و برای روٌیاهای رنگین تر تو
تا همسایه ات
صمیمی ترین بستگان تو باشد
و بستگانت
شریرترین دشمنانت نباشند.

تهران
شاهین درویش
26/12/85

shahindarvish@yahoo.com

چپ معاصر

در زندگی بسیار کوره راه ها و یا کوچه های نهایتاً بن بستی وجود دارند که انسان به امید رسیدن به مسیراصلی در پیش میگیرد و در آنها گرفتار می آید، در حالیکه راه اصلی در پیش است یا در چند قدمی است. در عالم سیاست و در جهان معاصر، این کوره راه همان لیبرالیسم است که بسیاری از سوسیال دمکرات های معتدل و میانه رو در پیش می گیرند تا به خیال خود در نهایت به جاده سوسیالیسم و عدالت اجتماعی برسند. ولی در عمل این راه به چیرگی سرمایه داری انحصاری جهانی یا امپریالیسم ختم می شود. بیهوده نیست که درحال حاضر امپریالیسم با بوق و کرنا از دمکراسی (بخوان نئو لیبرالیسم) حمایت می کند و وانمود می کند که می خواهد در تمام کشور های جهان ، به خصوص کشورهای در حال رشد و به طریق اولی در کشورهای دارای منابع نفت، دمکراسی خاص خود را پیاده کند. اما بر روشنفکران چپ پوشیده نیست که منظور سرمایه داری انحصاری جهانی از دمکراسی چیزی جز تسلط بر منابع طبیعی (نفتی) و بازار های مصرف کشور های در حال رشد در عین حال گسترش نفوذ سیاسی و اقتصادی در رقابت با انحصارات رقیب نیست. حاصل عملی این سیاست نیز همان گونه که در عراق شاهد آنبم، جنگ و خونریزی، گسترش دشمنی و تشتت قومی و مذهبی، رواج تروریسم افسار گسیخته، نا امنی، فقر و انواع و اقسام نابسامانی های اجتماعی و اقتصادی است. کدام حکومت است که دیکتاتوری، ارعاب و سرکوبگری خود را موقت، گذرا و با هدف ایجاد امنیت در کشور ننامد؟ این همان پاسخی است که سیاست پردازان امپریالیسم آمریکا در برابر پرسش کسانی که می پرسند پس آن دمکراسی که وعده پیاده کردنش را در عراق می دادید کجاست، می دهند. راه درست و اصلی که در مرحله تاریخی کنونی، با در نظر گرفتن همه شرایط جهانی از نقطه نظر مکانی و زمانی می تواند ما را به سمت سوسیالیسم و عدالت اجتماعی پیش ببرد، سوسیال دمکراسی چپ نوین است.اما سوسیال دمکراسی چپ نوین چیست؟ مسلماً این سوسیال دمکراسی، سوسیال دمکراسی لیبرالیزه شده حزب کارگر انگلستان و به طور کلی احزاب سوسیالیستی اروپا نیست. خصوصیات این سوسیال دمکراسی، ضدیت قاطع با سرمایه داری انحصاری جهانی به خصوص جناح هار انحصارات نظامی و نفتی امپریالیسم آمریکا، دفاع از منافع ملی کشورهای در حال رشد، تلاش در جهت توسعه همه جانبه درونزای این کشورها در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، فرهنگی به همراه دفاع از تمامیت ارضی و در عین حال دفاع از عدالت اجتماعی و دمکراسی است. دفاع از دمکراسی سوسیال دمکراسی چپ مدرن، تسلیم طلبی در برابرهواداران سرمایه داری نیست، بلکه ساختن جامعه ای چند وجهی است که هواداران سوسیالیسم در شرایط سوسیالیسم و هواداران سرمایه داری در شرایط سرمایه داری زندگی کنند. بدیهی است که از نظر هواداران چپ و سوسیالیسم برتری سوسیالیسم انکار ناپذیر است. اما این مسئله ای نیست که با یک فرمان بتوان همه مردم را به درک آن وادار ساخت. بسیاری از مردم باید سالها شرایط سخت و غیر قابل تحمل سرمایه داری را تجربه کنند تا به برتری سوسیالیسم در ساختن زندگی شایسته انسان امروزی ایمان آورند. ساختن سوسیالیسم یک اتفاق یک شبه نیست بلکه فرآیندی تاریخی و طولانی است که فراز و نشیب های خاص خود را دارد و ممکن است زندگی چند نسل از انسانها را در بر بگیرد. به نظر نگارنده مسیری که احزاب چپ آمریکای لاتین در ونزوئلا، بولیوی، شیلی، نیکاراگوئه و غیره در پیش گرفته اند، تا حد زیادی مبین همین خصوصیات مذکورند. به همین دلیل است که در آمریکای لاتین شاهد خیزش دوباره چپ، سالها پس از فروپاشی سوسیالیسم واقعاً موجود هستیم. این خیزش دوباره گرچه مراحل جنینی خود را طی می کند، می تواند نوید بخش حرکت عظیم چپ جهانی در آینده ای نه چندان دور باشد. تهران شاهین درویش 10/11/85